Các nguyên lý về giống và di truyền
1.Giống heo Berkshire
- Nguồn gốc xuất xứ: Các đây khoảng 300 năm, heo Berkshire được khám phá bởi Oliver Cromwell ở vùng shire của Berks (nước Anh). Nguồn gốc của giống heo này là lợn có màu hơi đỏ và sống ở vùng cát. Năm 1823, heo này được công nhận bởi Hội đồng giống Hoàng gia Anh.
- Phân bố: Heo Berkshire chủ yếu được nuôi ở vùng Đông Nam nước Anh. Trước năm 1970, giống heo Berkshire được nuôi khá phổ biến ở châu Âu và một số nước châu Á và Phi.
- Đặc điểm ngoại hình: Heo Berkshire toàn thân có màu đen, có sáu điểm trắng ở trán, bốn chân và đuôi. Thân dài, rộng, đầu ngắn, mặt hơi cong, tai nhỏ hơi hướng về phía trước, cổ ngắn, ngực sâu rộng, xương sườn nở, bốn chân thẳng vững chắc, lông mượt, tính tình hiền, thể chất khỏe, thành thục sớm.
- Khả năng sản xuất:
2.Giống heo Yorkshire
- Nguồn gốc xuất xứ: Vào những năm đầu thế kỷ XVI, nhiều người chú ý đến việc phát triển chăn nuôi heo ở Anh phát triển giống heo. Đến năm những 1770, heo Trung Quốc được nhập vào Anh theo chủng Sus indicus và cho lai tạo với Sus scrofa. Mãi năm 1851 Joseph Luley, là người tạo giống đã tạo giống heo Yorkshire ở vùng Bắc Shires. Trong thời gian này, nhà chọn Bakewell đã cải tạo heo Leicestershire, của giống heo đại phương Bắc Shires, Yorkshire và Lancashire, của Lincolnshire và Leicestershire để tạo ra giống heo Yorkshire ngày nay nhưng đến năm 1884, Hội đồng giống Hoàng gia Anh mới công nhận giống heo Yorkshire.
- Phân bố: heo được nuôi nhiều ở vùng Đông Bắc nước Anh, nhân dân ở đây có tập quán nuôi heo chăn thả trên đồng cỏ. Sau đó, heo được cải tiến thành nhiều nhóm khác nhau.
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu trắng, lông có ánh vàng, đầu nhỏ, dài, tai to dài hơi hướng về phía trước, thân dài, lưng hơi vồng lên, chân cao khỏe và vận đông tốt, chắc chắn, tầm vóc lớn.
- Khả năng sản xuất:
3.Heo Landrace (LD)
- Nguồn gốc xuất xứ: heo Landrace có nguồn gốc Đan Mạch được hình thành vào khoảng 1924-1925. Do quá trình tạp giao giữa các giống heo từ Anh, Tây Ban Nha, Ý, Bồ Đào Nha, Trung Quốc tạo thành. heo Landrace được tạo thành bởi quá trình lai tạo giữa giống heo Youtland (có nguồn gốc Đức) với heo Yorkshire (có nguồn từ Anh).
- Phân bố: Giống heo này chủ yếu được nuôi nhiều ở Đan Mạch. Sau 1990, heo được chọn lọc và có năng suất cao và được nuôi ở nhiều nước châu Âu
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu trắng tuyền, đầu nhỏ, dài, tai to dài rủ xuống kín mặt, cổ nhỏ và dài, mình dài, vai-lưng-mông-đùi rất phát triển. Toàn thân có dáng hình thoi nhọn giống như quả thủy lôi, đây là giống lợn tiêu biểu cho hướng nạc.
- Khả năng sản xuất: Landerace có khả năng sinh sản cao, mắn đẻ và đẻ nhiều: Trung bình đạt 1,8 - 2 lứa/năm. Mỗi lứa đẻ 10 -12 con, trọng lượng sơ sinh (Pss) trung bình đạt 1,2 - 1,3 kg, trọng lượng cai sữa (Pcs) từ 12 – 15 kg. Sức tiết sữa từ 5 - 9 kg/ngày. Khả năng sinh trưởng của heo rất tốt. Landrace có rất nhiều ưu điểm: Sinh sản tốt, tăng trong nhanh, tiêu tốn thức ăn thấp, tỷ lệ nạc cao và chất lượng thịt tốt. heo có khả năng tăng trọng từ 750-800 g/ngày, 6 tháng tuổi lợn thịt có thể đạt 105-125 kg. Khi trưởng thành con đực nặng tới 400 kg, con cái 280-300 kg.
- Hướng sử dụng: Landrace được coi là giống heo tốt nhất trên thế giới hiện nay và được nuôi rất phổ biến ở nhiều nơi. Giống lợn này được nhập vào nước ta vào khoảng 1970 qua Cuba. Những năm sau 1990, heo Yorkshire được nhập vào ta qua nhiều con đường của nhà nước, công ty và từ nhiều dòng khác nhau như Yorkshire Pháp, Bỉ, Anh, Úc, Mỹ, Nhật...Mỗi dòng đều có những đặc điểm ngoại hình và sản xuất đặc trưng của nó. Giống heo Landrace được chọn một trong những giống tốt để thực hiện chương trình nạc hóa đàn heo ở Việt Nam.
4.Giống heo Duroc (Du)
- Nguồn gốc xuất xứ: Có nguồn gốc miền Đông, nước Mỹ và vùng Corn Belt. Dòng Duroc được tạo ra ở vùng New York năm 1823, bởi Isaac Frink. Giống heo Duroc-Jersey có nguồn của hai dòng khác biệt Jersey Red của New Jersey và Duroc của New York. Còn dòng heo Jersey đỏ được tạo ra vào năm 1850 vùng New Jersey bởi Clark Pettit.
- Phân bố: Chủ yếu được nuôi ở vùng New Jersey và vùng New York, nước Mỹ.
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu hung đỏ (thường gọi heo bò), đầu to vừa phải, mõm dài, tai to và dài, cổ nhỏ và dài, mình dài, vai-lưng-mông-đùi rất phát triển. Giống Duroc là giống tiêu biểu cho hướng nạc, có tầm vóc trung bình so với các giống heo ngoại.
- Khả năng sản xuất: Duroc có khả năng sinh sản tương đối cao. Trung bình đạt 1,7 - 1,8 lứa/năm. Mỗi lứa đẻ từ 9 đến 11 con, Pss heo con trung bình đạt 1,2 - 1,3 kg, Pcs 12 – 15 kg. Sức tiết sữa của lợn đạt 5 - 8 kg/ngày. Khả năng sinh trưởng của heo tốt. Theo một số kết quả sản xuất ở Đài Loan và Thái Lan cho thấy heo Duroc có nhiều ưu điểm: Tăng trọng nhanh, tiêu tốn thức ăn thấp, tỷ lệ nạc cao và chất lượng thịt tốt. có khả năng tăng trọng từ 750-800 g/ngày, 6 tháng tuổi heo thịt có thể đạt 105-125 kg. Duroc trưởng thành con đực nặng tới 370 kg, con cái 250-280 kg.
- Hướng sử dụng: Duroc được coi là giống heo tốt trên thế giới hiện nay và được nuôi rất phổ biến ở nhiều nơi, đặc biệt nuôi theo hướng nạc và sử dụng thịt nướng. Giống heo này đã được nhập vào nước ta vào khoảng 1956 ở miền Nam, sau đó đến 1975,được nhập vào nước ta qua nhiều chương trình và các công ty chăn nuôi. Giống Duroc được chọn một trong những giống tốt để thực hiện chương trình nạc hóa đàn heo ở Việt Nam. Tuy nhiên, nuôi heo Duroc cần có chế độ dinh dưỡng cao và chăm sóc tốt mới đạt được kết quả tốt.
5.Giống Pietrain (Pi)
- Nguồn gốc xuất xứ: Giống heo có nguồn từ một làng có tên Pietrain, thuộc Bỉ. Người ta không rõ giống này được tạo ra năm nào nhưng ước chừng vào khoảng 1950-1951. Giống heo này đã trở nên phổ biến ở Bỉ và sau đó xuất qua các nước khác, đặc biệt là CHLB Đức
- Phân bố: Giống heo này chủ yếu nuôi ở Bỉ và Đức. Sau đó heo được nuôi khá nhiều nơi trên thế giới.
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu trắng và có nhiều đốm màu xám trên và không ổn định, đầu nhỏ, dài, tai to hơi vểnh, cổ to và chắc chắn, mình dài, vai-lưng-mông-đùi rất phát triển. Toàn thân trông như hình trụ. Đây là giống heo tiêu biểu cho hướng nạc.
- Khả năng sản xuất: heo có tầm vóc trung bình và khả năng sản xuất thịt nạc cao, nuôi tốt có thể đạt 66,7% nạc trong thân thịt. Trọng lượng sơ sinh 1,1-1,2 kg con, cai sữa 60 ngày đạt 15-17 kg/con, 6 tháng tuổi đạt 100 kg. heo đực có nồng độ tinh trùng cao, 250 - 290 triệu/ml. heo cái có khả năng sinh sản tương đối tốt, đẻ trung bình 9-11 con/lứa, năm đạt 1,7-1,8 lứa/năm.
- Hướng sử dụng: Peitrain được coi là giống tốt và cao nạc trên thế giới hiện nay và được nuôi ở nhiều nước. Giống heo này được nhập vào nước ta vào khoảng 1993, hiện nay giống Peitrain được sử dụng để lai tạo với các giống lợn khác tạo thành các tổ hợp lai có nhiều ưu điểm như PiDu x LandYork hay (Pi x (Yr x MC). Giống heo này được nhập vào nước ta qua nhiều chương trình và các công ty chăn nuôi khác nhau. Giống Peitrain được chọn một trong những giống tốt để thực hiện chương trình nạc hóa đàn heo ở Việt Nam.
- Nguồn gốc xuất xứ: Các đây khoảng 300 năm, heo Berkshire được khám phá bởi Oliver Cromwell ở vùng shire của Berks (nước Anh). Nguồn gốc của giống heo này là lợn có màu hơi đỏ và sống ở vùng cát. Năm 1823, heo này được công nhận bởi Hội đồng giống Hoàng gia Anh.
- Phân bố: Heo Berkshire chủ yếu được nuôi ở vùng Đông Nam nước Anh. Trước năm 1970, giống heo Berkshire được nuôi khá phổ biến ở châu Âu và một số nước châu Á và Phi.
- Đặc điểm ngoại hình: Heo Berkshire toàn thân có màu đen, có sáu điểm trắng ở trán, bốn chân và đuôi. Thân dài, rộng, đầu ngắn, mặt hơi cong, tai nhỏ hơi hướng về phía trước, cổ ngắn, ngực sâu rộng, xương sườn nở, bốn chân thẳng vững chắc, lông mượt, tính tình hiền, thể chất khỏe, thành thục sớm.
- Khả năng sản xuất:
- Sinh trưởng phát dục: Trọng lượng sơ sinh trung bình 1,1 - 1,2kg; trọng lượng cai sữa trung bình 12 - 15kg. heo trưởng thành có thể nặng tới 270 - 300kg.
- Khả năng sinh sản: heo Berkshire đẻ ít con, trung bình 7 - 8 con /lứa. heo này được nhập vào nước ta năm 1959. Khả năng thích nghi của chúng khá tốt song khả năng sản xuất, khả năng lai tạo với các giống heo nội của ta kém hơn các giống heo khác nên nó bị đào thải vào những năm 1970.
2.Giống heo Yorkshire
- Nguồn gốc xuất xứ: Vào những năm đầu thế kỷ XVI, nhiều người chú ý đến việc phát triển chăn nuôi heo ở Anh phát triển giống heo. Đến năm những 1770, heo Trung Quốc được nhập vào Anh theo chủng Sus indicus và cho lai tạo với Sus scrofa. Mãi năm 1851 Joseph Luley, là người tạo giống đã tạo giống heo Yorkshire ở vùng Bắc Shires. Trong thời gian này, nhà chọn Bakewell đã cải tạo heo Leicestershire, của giống heo đại phương Bắc Shires, Yorkshire và Lancashire, của Lincolnshire và Leicestershire để tạo ra giống heo Yorkshire ngày nay nhưng đến năm 1884, Hội đồng giống Hoàng gia Anh mới công nhận giống heo Yorkshire.
- Phân bố: heo được nuôi nhiều ở vùng Đông Bắc nước Anh, nhân dân ở đây có tập quán nuôi heo chăn thả trên đồng cỏ. Sau đó, heo được cải tiến thành nhiều nhóm khác nhau.
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu trắng, lông có ánh vàng, đầu nhỏ, dài, tai to dài hơi hướng về phía trước, thân dài, lưng hơi vồng lên, chân cao khỏe và vận đông tốt, chắc chắn, tầm vóc lớn.
- Khả năng sản xuất:
- Sinh trưởng phát dục: Trọng lượng sơ sinh trung bình 1 - 1,2 kg, heo trưởng thành đạt 350 - 380 kg, dài thân 170-185 cm, vòng ngực 165-185 cm. Con cái có cân nặng 250-280 kg, heo thuộc giống heo cho nhiều nạc.
- Khả năng sinh sản: heo cái đẻ trung bình 10 - 12 con/lứa. Có lứa đạt 17-18 con, cai sữa 60 ngày tuổi đạt 16-20 kg/con.
3.Heo Landrace (LD)
- Nguồn gốc xuất xứ: heo Landrace có nguồn gốc Đan Mạch được hình thành vào khoảng 1924-1925. Do quá trình tạp giao giữa các giống heo từ Anh, Tây Ban Nha, Ý, Bồ Đào Nha, Trung Quốc tạo thành. heo Landrace được tạo thành bởi quá trình lai tạo giữa giống heo Youtland (có nguồn gốc Đức) với heo Yorkshire (có nguồn từ Anh).
- Phân bố: Giống heo này chủ yếu được nuôi nhiều ở Đan Mạch. Sau 1990, heo được chọn lọc và có năng suất cao và được nuôi ở nhiều nước châu Âu
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu trắng tuyền, đầu nhỏ, dài, tai to dài rủ xuống kín mặt, cổ nhỏ và dài, mình dài, vai-lưng-mông-đùi rất phát triển. Toàn thân có dáng hình thoi nhọn giống như quả thủy lôi, đây là giống lợn tiêu biểu cho hướng nạc.
- Khả năng sản xuất: Landerace có khả năng sinh sản cao, mắn đẻ và đẻ nhiều: Trung bình đạt 1,8 - 2 lứa/năm. Mỗi lứa đẻ 10 -12 con, trọng lượng sơ sinh (Pss) trung bình đạt 1,2 - 1,3 kg, trọng lượng cai sữa (Pcs) từ 12 – 15 kg. Sức tiết sữa từ 5 - 9 kg/ngày. Khả năng sinh trưởng của heo rất tốt. Landrace có rất nhiều ưu điểm: Sinh sản tốt, tăng trong nhanh, tiêu tốn thức ăn thấp, tỷ lệ nạc cao và chất lượng thịt tốt. heo có khả năng tăng trọng từ 750-800 g/ngày, 6 tháng tuổi lợn thịt có thể đạt 105-125 kg. Khi trưởng thành con đực nặng tới 400 kg, con cái 280-300 kg.
- Hướng sử dụng: Landrace được coi là giống heo tốt nhất trên thế giới hiện nay và được nuôi rất phổ biến ở nhiều nơi. Giống lợn này được nhập vào nước ta vào khoảng 1970 qua Cuba. Những năm sau 1990, heo Yorkshire được nhập vào ta qua nhiều con đường của nhà nước, công ty và từ nhiều dòng khác nhau như Yorkshire Pháp, Bỉ, Anh, Úc, Mỹ, Nhật...Mỗi dòng đều có những đặc điểm ngoại hình và sản xuất đặc trưng của nó. Giống heo Landrace được chọn một trong những giống tốt để thực hiện chương trình nạc hóa đàn heo ở Việt Nam.
4.Giống heo Duroc (Du)
- Nguồn gốc xuất xứ: Có nguồn gốc miền Đông, nước Mỹ và vùng Corn Belt. Dòng Duroc được tạo ra ở vùng New York năm 1823, bởi Isaac Frink. Giống heo Duroc-Jersey có nguồn của hai dòng khác biệt Jersey Red của New Jersey và Duroc của New York. Còn dòng heo Jersey đỏ được tạo ra vào năm 1850 vùng New Jersey bởi Clark Pettit.
- Phân bố: Chủ yếu được nuôi ở vùng New Jersey và vùng New York, nước Mỹ.
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu hung đỏ (thường gọi heo bò), đầu to vừa phải, mõm dài, tai to và dài, cổ nhỏ và dài, mình dài, vai-lưng-mông-đùi rất phát triển. Giống Duroc là giống tiêu biểu cho hướng nạc, có tầm vóc trung bình so với các giống heo ngoại.
- Khả năng sản xuất: Duroc có khả năng sinh sản tương đối cao. Trung bình đạt 1,7 - 1,8 lứa/năm. Mỗi lứa đẻ từ 9 đến 11 con, Pss heo con trung bình đạt 1,2 - 1,3 kg, Pcs 12 – 15 kg. Sức tiết sữa của lợn đạt 5 - 8 kg/ngày. Khả năng sinh trưởng của heo tốt. Theo một số kết quả sản xuất ở Đài Loan và Thái Lan cho thấy heo Duroc có nhiều ưu điểm: Tăng trọng nhanh, tiêu tốn thức ăn thấp, tỷ lệ nạc cao và chất lượng thịt tốt. có khả năng tăng trọng từ 750-800 g/ngày, 6 tháng tuổi heo thịt có thể đạt 105-125 kg. Duroc trưởng thành con đực nặng tới 370 kg, con cái 250-280 kg.
- Hướng sử dụng: Duroc được coi là giống heo tốt trên thế giới hiện nay và được nuôi rất phổ biến ở nhiều nơi, đặc biệt nuôi theo hướng nạc và sử dụng thịt nướng. Giống heo này đã được nhập vào nước ta vào khoảng 1956 ở miền Nam, sau đó đến 1975,được nhập vào nước ta qua nhiều chương trình và các công ty chăn nuôi. Giống Duroc được chọn một trong những giống tốt để thực hiện chương trình nạc hóa đàn heo ở Việt Nam. Tuy nhiên, nuôi heo Duroc cần có chế độ dinh dưỡng cao và chăm sóc tốt mới đạt được kết quả tốt.
5.Giống Pietrain (Pi)
- Nguồn gốc xuất xứ: Giống heo có nguồn từ một làng có tên Pietrain, thuộc Bỉ. Người ta không rõ giống này được tạo ra năm nào nhưng ước chừng vào khoảng 1950-1951. Giống heo này đã trở nên phổ biến ở Bỉ và sau đó xuất qua các nước khác, đặc biệt là CHLB Đức
- Phân bố: Giống heo này chủ yếu nuôi ở Bỉ và Đức. Sau đó heo được nuôi khá nhiều nơi trên thế giới.
- Đặc điểm ngoại hình: Toàn thân có màu trắng và có nhiều đốm màu xám trên và không ổn định, đầu nhỏ, dài, tai to hơi vểnh, cổ to và chắc chắn, mình dài, vai-lưng-mông-đùi rất phát triển. Toàn thân trông như hình trụ. Đây là giống heo tiêu biểu cho hướng nạc.
- Khả năng sản xuất: heo có tầm vóc trung bình và khả năng sản xuất thịt nạc cao, nuôi tốt có thể đạt 66,7% nạc trong thân thịt. Trọng lượng sơ sinh 1,1-1,2 kg con, cai sữa 60 ngày đạt 15-17 kg/con, 6 tháng tuổi đạt 100 kg. heo đực có nồng độ tinh trùng cao, 250 - 290 triệu/ml. heo cái có khả năng sinh sản tương đối tốt, đẻ trung bình 9-11 con/lứa, năm đạt 1,7-1,8 lứa/năm.
- Hướng sử dụng: Peitrain được coi là giống tốt và cao nạc trên thế giới hiện nay và được nuôi ở nhiều nước. Giống heo này được nhập vào nước ta vào khoảng 1993, hiện nay giống Peitrain được sử dụng để lai tạo với các giống lợn khác tạo thành các tổ hợp lai có nhiều ưu điểm như PiDu x LandYork hay (Pi x (Yr x MC). Giống heo này được nhập vào nước ta qua nhiều chương trình và các công ty chăn nuôi khác nhau. Giống Peitrain được chọn một trong những giống tốt để thực hiện chương trình nạc hóa đàn heo ở Việt Nam.
TINLIÊN QUAN
Tránh tác hại của nhiệt độ trong sản xuất thức ăn (TĂ) gia súc
Nguyên tắc khi sử dụng vaccine
Các loại vaccin dùng trong chăn nuôi
Quản lý vắc – xin dịch tả heo
PENICILLIN
Tetracylin
Phương pháp sử dụng kháng sinh Streptomycin
Phương pháp dùng kháng sinh
Những điều cần biết khi dùng kháng sinh
Sự lạm dụng kháng sinh và kháng kháng sinh
Mục tiêu của nhà chọn giống
Phương pháp chọn giống
Hướng dẫn chọn nọc giống cho nhà chăn nuôi
Các hệ thống lai trong chăn nuôi heo
Nâng cao năng suất sinh sản bò cái
Hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp trên heo (PRRS)
Bệnh bại liệt trước khi sinh
Bệnh nhiễm ký sinh trùng
Quản lý trại đẻ
Tiêu chuẩn VIETGAHP
Vai trò của nước trong chăn nuôi heo
Chăm sóc heo nái nuôi con
Chăm sóc nái mang thai
