Hướng dẫn chọn nọc giống cho nhà chăn nuôi


Muốn chọn lọc lợn đực giống tốt chúng ta cần phải dựa vào khả năng sản xuất của các thế hệ: Trong mỗi thế hệ cần phải chú ý xem xét kỹ về ngoại hình thể chất, sinh trưởng phát dục và khả năng sản xuất của cá thể đang áp dụng chọn lọc.

- Muốn chọn lọc đực giống tốt chúng ta cần phải dựa vào khả năng sản xuất của các thế hệ: Tổ tiên, bản thân và đời sau. Trong mỗi thế hệ cần phải chú ý xem xét kỹ về ngoại hình thể chất, sinh trưởng phát dục và khả năng sản xuất của cá thể đang áp dụng chọn lọc. Đối với nước ta trong quá trình chọn lọc đực giống cần phải chú trọng chọn lọc bản thân và chủ yếu dựa trên các chỉ tiêu ngoại hình thể chất, sinh trưởng phát dục và khả năng sản xuất. Tức là coi trọng việc kiểm tra cá thể đực giống cho việc nhân giống và phát triển đàn heo. Phương pháp này cũng đơn giản dễ làm, ít tốn kém, có thể kiểm tra được nhiều nhưng tỷ lệ chọn lọc sẽ thấp, cường độ chọn lọc sẽ cao, rút ngắn thời gian chọn lọc, nâng cao tiến độ di truyền cho đời sau. Vì vậy hiệu quả chọn lọc của phương pháp kiểm tra cá thể đực hậu bị cao hơn hiệu quả phương pháp kiểm tra qua đời sau (gấp 2 -3 lần).
- Kiểm tra cá thể đực hậu bị người ta kiểm tra chúng trên ba mặt:
  • Kiểm tra năng suất từ lúc 3 - 8 tháng tuổi, với các tính trạng của tăng trọng, tiêu tốn thức ăn và độ dày mỡ lưng.
  • Kiểm tra phẩm chất tinh dịch: Từ 6 - 8 tháng tuổi cần tiến hành kiểm tra phẩm chất tinh dịch với các chỉ tiêu phẩm chất tinh dịch và các chỉ tiêu sinh lý hình thái. Một đực hậu bị có thể có ngoại hình đẹp, có chỉ số chọn lọc cao nhưng phẩm chất tinh dịch không đạt yêu cầu thì cũng không thể sử dụng vào thụ tinh nhân tạo vì nó sẽ làm giảm khả năng sinh sản của heo nái.
  • Kiểm tra hiệu quả sinh sản: Từ 8 - 10 tháng tuổi cần kiểm tra hiệu quả sinh sản bởi vì cá thể đực hậu bị nếu có chỉ số chọn lọc cao, có phẩm chất tinh dịch tốt nhưng hiệu quả sinh sản kém cũng không thể làm thụ tinh nhân tạo được vì không đem lại lợi ích kinh tế cho người chăn nuôi heo nái . Hiện nay nhiều nước tiên tiến dùng các chỉ tiêu sau để chọn lọc: Số con sơ sinh, số con đẻ ra còn sống đến lúc cai sữa, trọng lượng trung bình của lợn con lúc sơ sinh, lúc cai sữa, tốc độ sinh trưởng và tiêu tốn thức ăn.
- Vậy một đực giống tốt một là phải có tổ tiên ông bà, bố mẹ tốt, có lý lịch rõ ràng và những con lợn tổ tiên đó phải là đều đủ tiêu chuẩn để làm giống. Tốt nhất ông bà, bố mẹ của nó đều có các thành tích xuất sắc về sức sinh sản, về sinh trưởng phát dục và phẩm chất thịt xẻ. Đồng thời tiến độ di truyền hàng năm thông qua các thế hệ có chiều hướng tăng dần. Hai là bản thân lợn đực giống đó được chọn phải được theo dõi rõ ràng về các mặt sau: Sinh trưởng phát dục tốt từ cai sữa đến lúc trưởng thành; trước khi được phối giống lần đầu thì đực giống đó phải đạt tiêu chuẩn cấp I (C1) trở lên, hàng năm phải giám định giống và xếp cấp lại cho từng đực giống; 
- Từ đó, muốn chọn heo đực giống tốt thì việc ghi chép lý lịch, hệ phả phải thật rõ ràng, chính xác. Bởi vì qua thông tin từ lý lịch sẽ giúp ta biết heo đực đó thuộc dòng nào, họ nào, giá trị giống như thế nào và bản thân nó so với ông bà cha mẹ nó đã được cải tiến ở những điểm nào, mặt khác nó giúp cho những nhà chọn giống thấy được hướng đi và cần cải tiến tiếp những đặc điểm nào.
- Trong điều kiện ở nước ta, do chúng ta chưa có hệ thống quản lý giống chặt chẽ như ở các nước tiên tiến mà chỉ có các trại giống Nhà nước hay các doanh nghiệp và một số tư nhân có qui mô lớn mới theo dõi được khá tốt lý lịch con giống, có quy trình nuôi dưỡng đảm bảo. Do đó, mua đực giống tốt nên mua từ các trại giống Nhà nước hay các doanh nghiệp có đăng ký sản xuất giống . Ngoài việc chọn về lý lịch ra thì chọn ngoại hình trên bản thân heo đực giống cũng hết sức quan trọng. Về ngoại hình ta chọn những con có thân hình khỏe mạnh, cân đối, 4 chân vững chắc, lông, da bóng mượt, tinh nhanh, động tác đi lại tự nhiên vững chắc, đầu cổ kết hợp tốt, ngực sâu rộng, lưng rộng phẳng, dài, lưng và mông kết hợp tốt, đặc biệt hai hòn cà phải cân đối, to, lộ rõ ra ngoài, tính tình ưa hoạt động, có thể dữ tợn. Ngoài ra có thể kết hợp các việc do các chiều như: Dài thân và vòng ngực... để chọn cho chính xác hơn. Tuy nhiên, hiện nay trong công tác chọn đực giống, chúng ta có thế sử dụng các phương pháp chọn lọc hiện.